Dorota Kuźnik – (ON)A / S(HE)

O wystawie:

Podwójna natura kobiecości

Od wielu miesięcy obserwuję silne reakcje miłośników sztuki na twórczość Doroty Kuźnik. Podobnie jak mnie, jej malarstwo nikogo nie pozostawia obojętnym. Wręcz wyzwala potrzebę komentarza i podzielenia się refleksją. Czasami są to wypowiedzi bardzo emocjonalne, niemal intymne. Zwierzenia. Na początku było dla mnie zaskoczeniem, że malarstwo Doroty jest tak poruszające nie tylko dla kobiet, ale także dla mężczyzn. Na tyle poruszające, że nie tylko je omawiają, ale także decydują się nabywać do kolekcji kolejne obrazy artystki.

Malarski świat Doroty Kuźnik w całości dotyczy kobiecości. Tego, jaka kobieta jest, jak siebie postrzega, jak widzi ją otoczenie i jak stara się ją formować i wywierać na nią presję. Artystka posługuje się archaizacją i stylizacją, lecz opowiada o problemach ponadczasowych, także współczesnych. Żyjemy w kraju dość konserwatywnym, w którym społeczeństwo i rodzina ma w stosunku do kobiety określone oczekiwania, związane ze zdobyciem szanowanego zawodu, wyjściem za mąż, urodzeniem dziecka. To powszechnie akceptowana droga, na innej kobietę może spotkać wiele nieprzychylnych komentarzy. Oczywiście wolno jej podążyć własnym szlakiem, ale nie zawsze będzie to łatwe, często będzie borykać się z dylematami, często też z problemami zostanie sama i bez wsparcia. W takiej sytuacji można sobie nie poradzić. Można się zagubić, nie być pewnym przekonań, nie odnaleźć szczęścia, a nawet popaść w depresję. Mieć jedną „poprawną i oczekiwaną” twarz dla świata, a wewnętrznie skrywać dramat. Często obrazy Doroty opowiadają o podwójnej naturze kobiecości. O naszej jasnej i ciemnej stronie. Niemal każdy obraz jest też portretem. W rysach twarzy modelek artystki zaklęte są historie ich życia i ich wyborów.

Banałem będzie napisać, że malarstwo Doroty Kuźnik cechuje perfekcyjny warsztat. A to prawda. Artystka każdy obraz maluje z ogromnym pietyzmem. Ma upodobanie do rekwizytu i stroju. W niemal sensualny sposób odczuwa powierzchnię tkanin, drewna, metalu. Potrafi tak oddać w obrazie szczegóły, że trudno powstrzymać się przed wyciągnięciem ręki w kierunku malowidła. Taki gest artystka często też prowokuje, posługując się elementem kolażu. W obraz wkleja bordiury z aksamitu - materiału, który wręcz wymusza dotyk. To szczególna gra. Kobiety na obrazach Doroty z jednej strony są niedostępne i monumentalne, z drugiej wewnętrznie kruche. Przeczuwamy, że pod maską obojętności, pod figurą ściśniętą gorsetem, kłębią się emocje. Te emocje czasami też kłębią się dosłownie - w szatach kobiet. One zbroją się przeciwko światu i jednocześnie odpychają go od siebie.

Malowane przez Dorotę uniwersum kobiecości to gra w „przyciąga i odpycha”, „dotknij, ale nie ruszaj”, „chcę, ale się boję”. Brzmi znajomo? Wiele z nas, może nie tylko z nas kobiet, ale z nas ludzi w ogóle, zna ten problem. Chcielibyśmy coś zrobić, coś zmienić w życiu, ale za bardzo się boimy wyjść światu naprzeciw, stawić czoła czemuś, co nieznane. Sądzę, że to nie jest tylko kobiecy problem. Zwłaszcza dziś. Dlatego - tak przypuszczam - malarstwo Doroty także tak silnie przemawia do mężczyzn. Oni rzadziej się do pewnych rzeczy przyznają, ale targają nimi podobne rozterki i lęki. Wszystkim nam społeczeństwo dyktuje oczekiwania i narzuca ograniczenia, a świat pokazuje wiele innych możliwości, które są jednak obarczone strachem przed decyzją i odpowiedzialnością. Malarstwo Doroty obrazuje te dylematy. Jest zarówno dla tych, którzy swoje decyzje podjęli, jak i dla tych, którzy stoją na ich progu.

Dorota Kuźnik swoją decyzję podjęła. Bardzo późno zdecydowała się na formalną karierę malarską, skończyła studia, rzuciła bezpieczną pracę na etacie. Wyzwoliła się z ograniczeń na rzecz tego, co zawsze było jej prawdziwą drogą. To powód, dla którego, poza niezaprzeczalnym talentem, jej malarstwo jest tak dojrzałe i wiarygodne.

Agnieszka Gniotek